Kaz Dağlarındaki Kirazlı Sahasının CVK MADENCİLİK şirketine satılmasını Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanına sorduk

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki soruların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat KURUM tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 96’ncı ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

  İbrahim AKIN

İzmir Milletvekili

Bilindiği üzere Kanadalı Liberty Gold’un çekilme kararından sonra Kirazlı Maden Sahasının yanı başındaki eşsiz ormanların olduğu 86 kilometrekareyi kapsayan bölge ile ilgili işletmeyi, 10 Haziran 2024’te CVK Madencilik 11,5 milyon dolara satın aldı. Bakir ormanları ile bilenen alan aynı zamandan 2,23 milyon ons altın rezervi barındırmaktadır. Yine Yenice İlçesi Karaaydın Köyü yakınlarında kurşun, çinko ve bakır madeninde faaliyetlerini yürüten CVK Madencilik bu rezervleri çıkarmak için doğaya zarar verici etkileriyle bilinen açık ocak madencilik yöntemlerini kullanmayı planlıyor. Ormanı ve yeraltı sularını kimyasal kirlilik tehdidi altında bırakarak bölge ekolojisini ve tarım faaliyetini de riske attığı gerekçesi ile de yöre halkının yoğun tepkisini çekmektedir.

Benzer şekilde, Cengiz Holding’in Halilağa Bakır Madeni Projesi kapsamında ağaç kıyımına maruz kalan bölgede, tam kapasite çalışmaya başlandığında, ekolojik dengenin bozulacağı ve geri dönülmez zararların ortaya çıkacağı öngörülmektedir.

CVK Madencilik tarafından bölgede yapılacak olan devasa atık havuzu hem doğal yaşamı hem de ormanı açıkça tehdit etmektedir. Daha önce deprem fay hattı üzerinde olduğu için iptal edilen fakat hattın 300 m ötesine taşınarak yeniden gündeme getirilen proje endişe vermektedir.

Kaz Dağları’nın doğusuna denk gelen, Çanakkale ili Yenice ilçesine bağlı Kalkım Beldesi sınırlarında CVK Madencilik Kurşun Çinko Bakır Flotasyon Tesisi Kapasite Artışı ve İlave Atık Depolama Tesisi projesi talebi 2019 yılında reddedilmiştir. ÇED başvurusu kabul edilmemesine gerekçe olarak Yenice-Gönen aktif fay bölgesinde üzerinde olması gösterilmiştir.

Hal böyleyken aynı bölgede Oreks Madencilik Kram İşleme Flotasyon Tesisi ve 495.000 m³lük zehirli atık deposunun varlığı ise izaha muhtaçtır. Bunun izninin nasıl verildiği şüphelidir.

Oreks ve CVK Madencilik’in toplam 850000 m³ hacmindeki 3 atık barajı Gönen Barajının su toplama havzasında bulunmaktadır. Gönen Barajı, Çanakkale-Balıkesir bölgesinin en büyük içme ve kullanma suyu temin kaynağıdır. 227 milyon m³su hacmine sahip bu baraj 20515 hektar tarım alanı sulanmakta 100 binlerce insanın su ihtiyacını karşılamaktadır.

Atık barajının 690 m yakınındaki 60 yataklı ve 28 odalı, İlyada Otel 1997 yılından beri faaliyet göstermektedir. Bu otelin yanına en zehirli atık olarak tabir edilen A sınıfı tesise ve atık havuzuna sahip Oreks ve CVK Madencilik’e nasıl izin verildiği izaha muhtaçtır.

Deprem bölgesi içinde ve fay hattı üzerinde olmasına, 600 metre yakınında yerleşim bulunmasına ve içme-sulama suyu kaynağı olan barajın koruma havzası içerisinde olmasına rağmen bu tesislere geçmişte nasıl izin verildiği izaha muhtaçtır.

2019’da Çanakkale AFAD, CVK Madenciliğin kapasite artışını reddetme nedeni olarak fay bölgesini gerekçe göstermişti. Kurum, Yenice-Gönen fay hattının çok aktif olduğunu, 1953’te 7.2 şiddetinde deprem ürettiğine ve can-mal kaybına yol açtığını hatırlatarak yeniden böylesi bir depremin olma ihtimalinden bahsetmiş kamuoyunu uyarmıştır. Hal böyleyken, fayda, üreteceği depremin büyüklüğünde hiçbir değişiklik yokken aynı kurum 2019’da reddettiği aynı yerdeki projeye 2025’te işletme izni vermiştir.

                                                                             İbrahim AKIN

İzmir Milletvekili

SORULAR:

1. Oreks ve CVK Madencilik’e ait maden işletmelerine ve en zehirli atık olarak tabir edilen A sınıfı tesise ve atık havuzlarına; atık havuzunun 690 m yakınında 1997’den bu yana faaliyet gösteren 60 yataklı İlyada Otel bulunmasına ve mevzuat hükümlerince mümkün olmamasına rağmen nasıl izin verilmiştir? Bu izni verenler hakkında Bakanlığınızca bir inceleme soruşturma yürütülmüş müdür? Sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmuş mudur, herhangi bir işlem yapılmış mıdır?
2. 2019’da Çanakkale AFAD, Çanakkale ili Yenice ilçesine bağlı Kalkım Beldesi sınırlarında CVK Madencilik Kurşun Çinko Bakır Flotasyon Tesisi Kapasite Artışı ve İlave Atık Depolama Tesisi projesini bölgenin aktif fay zonunda olmasını ve yüksek deprem riskini gerekçe göstererek reddetmesine rağmen aynı yerdeki projeye 2025’te uygun görüş vermiştir. 2019’dan bugüne bölgenin depremselliği değişmediğine göre bu proje ile ilgili ne değişmiştir ki bu izin verilebilmiştir? Akla, bilime ve mevzuata açıkça aykırı bu izni verenler hakkında Bakanlığınızca bir inceleme soruşturma yürütülmüş müdür? Sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmuş mudur, herhangi bir işlem yapılmış mıdır?
3. Oreks ve CVK Madencilik’in Çanakkale ili Yenice ilçesine bağlı Kalkım Beldesi sınırlarında CVK Madencilik Kurşun Çinko Bakır Flotasyon Tesisi Kapasite Artışı ve İlave Atık Depolama Tesisi projesi kapsamında kurulması planlanan 3 atık havuzu Gönen Barajının su toplama havzasında bulunmaktadır. Deprem riski ile birlikte düşünüldüğünde yüzbinlerce insanın yaşamını tehlikeye atacak bu izin verilmesinin gerekçesi nedir?  Proje kapsamında su havzasını ve Gönen Barajı’nı koruyacak ne tür tedbirler alınacaktır?