TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki soruların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat KURUM tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 96’ncı ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
İbrahim AKIN
İzmir Milletvekili
Malatya İli Hekimhan ve Kuluncak ilçeleri sınırlarında, Akyüz Mad. İnş. Nak. Orm. Ür. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından yürütülmesi planlanan “Demir Cevheri Kapasite Artışı ve Kırma-Eleme Tesisi” projesine Malatya Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu” kararı verilmiştir.
Ancak proje alanı, Konaktepe Mahallesi’nin tek içme ve kullanma suyu kaynağına yalnızca 435 metre mesafede olup, ruhsat alanı bu su kaynağının beslenme bölgesinde yer almaktadır. Bu durum, 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen koruma alanı düzenlemelerine açıkça aykırılık teşkil etmektedir. Proje kapsamında yapılacak patlatmalı açık ocak madencilik faaliyetleri, yeraltı sularında asit drenajı ve ağır metal kirliliği riski doğuracak, Konaktepe ve çevresinde yaşayan halkı içme suyu, tarım ve hayvancılık açısından ciddi bir tehdit altına sokacaktır.
ÇED raporunda, proje sahasına en yakın içme suyu kuyusu olan MASKİ’ye ait SK-05 noktasının birinci ve ikinci derece koruma alanlarının belirlenmesine yönelik herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Ayrıca raporda yörede yaşayan halkın görüşlerinin alınmasına yönelik Halkın Katılımı Toplantısı düzenlenmemiş, süreç şeffaf ve katılımcı bir şekilde yürütülmemiştir.
Projeden doğacak etkilerin kümülatif olarak değerlendirilmesi gerekirken, bölgede mevcut diğer maden projeleri dikkate alınmamış, ÇED raporunda bu konuda ciddi bir eksiklik ortaya çıkmıştır. Tüm bu hususlar, halk sağlığı, çevre koruması, su kaynaklarının sürdürülebilirliği ve ekosistemin bütünlüğü açısından büyük risk teşkil etmektedir.
Bu bağlamda;
- Proje alanı ile Konaktepe Mahallesi’ne içme ve kullanma suyu sağlayan tek kaynağın arası yalnızca 435 metre iken, bu kaynağın birinci ve ikinci derece koruma alanlarının belirlenmemesinin gerekçesi nedir?
- Bakanlığınız, bu proje için verilen ÇED Olumlu Kararı sürecinde halkın katılımını sağlamak amacıyla bir toplantı düzenlenmemesini uygun bulmakta mıdır?
- ÇED raporunda, yörede yaşayan halkın görüş ve itirazlarının yeterince dikkate alınmadığı iddiaları doğru mudur? Bu konuda Bakanlığınız bir inceleme başlatmış mıdır?
- Proje alanındaki faaliyetlerin asit drenajı ve ağır metal kirliliğine yol açmaması için hangi önleyici tedbirler alınmıştır? Bu tedbirlerin denetimi nasıl yapılacaktır?
- ÇED raporunda belirtilen su numunelerinin 3 ayda bir alınacağı belirtilmiştir. Bu sürenin, olası bir kirlilik durumunu tespit etmekte yetersiz olacağına dair eleştiriler vardır. Bakanlığınız bu süreyi yeterli görmekte midir?
- Projenin bölgede bulunan kayısı bahçeleri ve tarım arazileri üzerindeki etkileri değerlendirilmiş midir? Tarım Kanunu ve çevre mevzuatına aykırılıklar tespit edilmiş midir?
- ÇED raporunda bölgedeki diğer maden ocaklarının kümülatif etkilerinin değerlendirilmediği iddiaları doğru mudur? Doğruysa bu eksiklik nasıl giderilecektir?
- Bakanlığınız, Konaktepe ve çevresindeki halkın sağlığını ve içme suyu kaynağını korumak amacıyla bu projenin durdurulması veya yeniden değerlendirilmesi için bir çalışma yapmayı planlamakta mıdır?
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki soruların Tarım ve Orman Bakanı İbrahim YUMAKLI tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 96’ncı ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
İbrahim AKIN
İzmir Milletvekili
Malatya İli Hekimhan ve Kuluncak ilçeleri sınırlarında, Akyüz Mad. İnş. Nak. Orm. Ür. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından yürütülmesi planlanan “Demir Cevheri Kapasite Artışı ve Kırma-Eleme Tesisi” projesi kapsamında MASKİ’ye ait Konaktepe içme suyu kuyusunun yalnızca 435 metre uzağında patlatmalı açık ocak madencilik faaliyeti yapılacaktır. Bu kuyu, Konaktepe Mahallesi’nin tek içme ve kullanma suyu kaynağıdır.
167 sayılı Yeraltı Suları Kanunu ve ilgili yönetmelikler gereğince içme suyu temin edilen alanların mutlak, birinci ve ikinci derece koruma alanlarının belirlenmesi ve bu alanlarda belirli faaliyetlerin yasaklanması zorunludur. Ancak proje raporunda bu koruma alanlarının belirlenmediği, su kaynağının korunması için yeterli önlemlerin alınmadığı görülmektedir.
Projede kullanılacak patlatmalı madencilik yöntemleri, yeraltı suyu kirliliği, asit drenajı, ağır metal bulaşması ve suyun kuruması gibi ciddi riskler barındırmaktadır. Böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde Konaktepe Mahallesi tamamen susuz kalacak ve tarımsal üretim durma noktasına gelecektir.
Bölgede kayısı ve ceviz başta olmak üzere tarımsal üretim yapan binlerce bahçe bulunmaktadır. Toz, gürültü ve su kirliliği bu üretimi olumsuz etkileyecek ve yöre halkının geçim kaynaklarını ortadan kaldıracaktır. Bu durum 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Tarım Kanunu’na açıkça aykırıdır.
Bu bağlamda;
- Proje alanına 435 metre mesafede bulunan Konaktepe içme suyu kuyusunun mutlak ve birinci derece koruma alanları neden belirlenmemiştir?
- Bakanlığınız, söz konusu projenin bölgedeki içme suyu kaynaklarına olası etkilerini değerlendirmiş midir? Bu konuda herhangi bir teknik rapor hazırlanmış mıdır?
- Tarımsal üretim açısından stratejik öneme sahip kayısı bahçelerinin ve diğer tarım arazilerinin proje kapsamında nasıl korunacağına dair bir plan var mıdır?
- Proje sahasından kaynaklanacak toz ve ağır metal kirliliği tarım ürünlerine bulaştığında, ürünlerin pazarlanabilirliği ve ihracatı nasıl etkilenecektir?
- 5403 sayılı Kanun ve ilgili mevzuata göre tarım alanlarının madencilik faaliyetlerine açılması için hangi şartlar aranmaktadır? Bu proje bu şartları karşılamakta mıdır?
- Projeden etkilenecek tarım üreticilerinin ekonomik kayıplarını telafi edecek herhangi bir destek veya tazmin mekanizması planlanmakta mıdır?
- Bakanlığınız, içme suyu kaynağının ve tarım alanlarının korunması amacıyla bu proje hakkında herhangi bir iptal, erteleme veya yeniden değerlendirme talebinde bulunacak mıdır
Bir yanıt bırakın