TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki soruların İçişleri Bakanı Ali YERLİKAYA tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 96’ncı ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
İbrahim AKIN
İzmir Milletvekili
İstanbul’un Kadıköy ilçesinde, yurttaş Neyran Elden ve eşinin yaşadığı evde meydana geldiği belirtilen olay, hukuk devleti ilkesi, temel insan hakları ve kadına yönelik şiddetle mücadele açısından ciddi ihlaller içermektedir.
Kamuoyuna yansıyan haberlere göre 17 Eylül 2025 akşamı saat 18.00-19.00 sularında, yalnızca “gürültü ihbarı” gerekçesiyle Kadıköy İskele Polis Merkezi’ne bağlı iki polis memuru, Neyran Elden’in evine geldiği, herhangi bir mahkeme kararı, arama izni, gözaltı kararı veya tutuklama emri olmaksızın evin içine zorla girildiği; Neyran Elden ve eşinin evden çıkarılmak istendiği, eşyalarını ve kişisel ihtiyaçlarını almalarına dahi izin verilmediği belirtilmektedir.
Neyran Elden’in, düzenli olarak kullanması gereken ilacını almak için izin istediği, bu talebin reddedildiği, ısrar etmesi üzerine evin içinde darp edildiği, kelepçelenerek gözüne yakın mesafeden biber gazı sıkıldığı, olay sırasında evde yaşlı, hasta ya da çocuk olup olmadığına bakılmaksızın biber gazı kullanıldığı kamuoyuna yansıyan bilgiler arasındadır.
Olay sonrasında çiftin evden zorla çıkarıldığı, evin anahtarına el konulduğu ve kısa süre içinde en az altı polis memuru ile bir polis amirinin daha olay yerine geldiği; Neyran Elden’in bağırışları üzerine kapının açıldığı, ancak polislerin evden çıkmamış oldukları ve konut dokunulmazlığının ihlal edildiği belirtilmektedir.
Bu olayda, yalnızca bir “gürültü ihbarı” gerekçesiyle yurttaşın en temel haklarının ihlal edildiği görülmektedir. Neyran Elden ve eşinin polise hakaret veya fiziksel bir saldırıda bulunmadıkları ifade edilmiştir. Kadına yönelik şiddeti önlemek amacıyla müdahale etmesi gereken kolluk kuvvetlerinin, tam tersine bir kadına evinin içinde şiddet uygulaması toplumsal olarak büyük bir çelişki yaratmıştır.
Anayasa’nın 17’nci maddesi yaşam hakkını, 19’uncu maddesi kişi hürriyeti ve güvenliğini, 20’nci maddesi özel hayatın gizliliğini, 21’inci maddesi ise konut dokunulmazlığını güvence altına almaktadır. Anayasa’nın 21’inci maddesi açıkça, “Hiç kimsenin konutuna dokunulamaz. Konuta girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz. Ancak hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, kanunun açıkça yetkilendirdiği merciin yazılı emriyle bu işlemler yapılabilir.” hükmünü içermektedir.
Bu çerçevede Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu (PVSK)’nda da polisin yetkileri açık şekilde düzenlenmiştir. PVSK’nın 16’ncı maddesi uyarınca, polis zor ve silah kullanma yetkisini yalnızca kanunda öngörülen durumlarda ve ölçülülük ilkesine uygun olarak kullanabilir. Aynı Kanun’un 18’inci ve 19’uncu maddelerinde, polisin konuta girme, arama yapma ve kişileri yakalama yetkisi sıkı kurallara bağlanmış, bu işlemler için hâkim kararı veya kanuni zorunluluk aranmıştır.
Olayda, PVSK’da belirlenen sınırların aşıldığı, polisin yetkisini keyfi biçimde kullandığı ve vatandaşın en temel anayasal haklarının ihlal edildiği anlaşılmaktadır. Hukuk devletinin temel ilkelerinden biri olan yetkinin kanuniliği gereği, polis her türlü müdahalesinde yasal sınırlar içinde kalmakla yükümlüdür. Bu sınırların aşılması, bireysel hak ihlallerinin yanı sıra kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından da kaygı verici durumlara yol açmaktadır.
Yaşanan olay, yalnızca bireysel bir mağduriyet değil, aynı zamanda kamu otoritesinin hesap verebilirliği açısından da önemli bir sınavdır. Sorumluların belirlenmesi, adli ve idari süreçlerin şeffaflıkla işletilmesi ve benzer ihlallerin önlenmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması zorunludur.
Bu bağlamda;
- İstanbul Kadıköy ilçesinde Neyran Elden ve eşinin yaşadığı evde meydana gelen olay hakkında İçişleri Bakanlığı tarafından idari soruşturma başlatılmış mıdır? Başlatıldıysa hangi aşamadadır?
- Olayda görev alan polis memurları ve amirleri hakkında hangi disiplin ve idari işlemler yapılmıştır?
- Polislerin herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın konuta zorla girmesinin ve yurttaşları evden çıkarmasının hukuki dayanağı nedir?
- PVSK uyarınca polisin zor ve silah kullanma yetkisini düzenleyen hükümler çerçevesinde, biber gazı kullanımının bu olayda hukuka uygunluğu nasıl değerlendirilmiştir?
- Evde yaşlı, hasta veya çocuk olup olmadığına bakılmadan biber gazı kullanılmasının mevzuata uygunluğu hakkında Bakanlığın görüşü nedir?
- Neyran Elden’e kelepçe takılmasının yasal dayanağı nedir? Bu müdahale PVSK ve ilgili mevzuata uygun mudur?
- Düzenli olarak kullanması gereken ilacını almak isteyen mağdurun bu talebinin reddedilmesinin gerekçesi nedir? Bu durumdan doğabilecek sağlık risklerinden kim sorumludur?
- Olay sırasında evin anahtarına el konulmasının hukuki dayanağı nedir? Bu uygulama rutin bir prosedür müdür?
- Benzer olayların tekrarını önlemek amacıyla PVSK ve ilgili mevzuatta değişiklik yapılması planlanmakta mıdır?
Bir yanıt bırakın