TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat IŞIKHAN tarafından Anayasa’nın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. ve 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
İbrahim Akın
İzmir Milletvekili
İzmir Ege Serbest Bölge’de (ESBAŞ) kurulu bulunan Digel Tekstil San. ve Tic. A.Ş. bünyesinde çalışan işçiler, 17 Ocak 2025 tarihinde düşük ücretler ve insan onuruna aykırı çalışma koşullarına karşı anayasal haklarını kullanarak TEKSİF Sendikası’na üye olmuşlar ve ardından işverenin sert ve hukuk dışı müdahaleleriyle karşılaşmışlardır. TEKSİF Sendikası’na üye olmalarının ardından sistematik bir baskı ve işten çıkarma süreciyle karşı karşıya kaldıkları kamuoyuna yansımıştır. 300 günü aşkın süredir devam eden direniş sürecinde, özellikle kadın işçilere yönelik insan onuruyla bağdaşmayan uygulamalar yapıldığı tarafımıza iletilmiştir.
İşveren, sendikanın yetki tespiti aldığı gün 4 işçiyi, ilerleyen süreçte ise toplamda 15 öncü işçiyi tazminatsız şekilde işten çıkararak diğer çalışanlara gözdağı vermeyi amaçlamıştır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi ve Çalışma Bakanlığı müfettişlerince yapılan incelemelerde; bu işten çıkarmaların “sendikal faaliyetler nedeniyle yapıldığı”, “haksız ve hukuksuz olduğu” açıkça tescil edilmiş ve firmaya idari para cezası kesilmiştir. Buna rağmen işveren, yargı kararlarını ve denetim raporlarını hiçe sayarak hukuk tanımaz tutumunu sürdürmektedir.
İşyerinde yaşanan hak ihlalleri sadece sendikal baskıyla sınırlı kalmamış, özellikle kadın işçilere yönelik “toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve taciz” boyutuna ulaşmıştır. 400 civarında çalışanı bulunan ve %85’i kadınlardan oluşan fabrikada; hamile işçilerden mahrem bir veri olan “ultrason görüntülerinin” talep edilmesi, genç kadın işçilere “hamile kalmama” yönünde baskı yapılması, kadınların giyimleri ve fizyolojik durumları (regl dönemi vb.) üzerinden yöneticilerce sözlü taciz ve aşağılamalara maruz bırakılması insan onuruna ve kadın haklarına açık bir saldırıdır.
Buna ek olarak; günde yaklaşık 4 saati bulan tuvalet yasakları, servis saatleri bahane edilerek her gün 45 dakika karşılıksız çalıştırma (ücret gaspı), iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin hiçe sayılması, iş kazası geçirenlerin ambulans yerine kendi imkanlarıyla hastaneye gitmeye zorlanması gibi uygulamalar fabrikada bir “modern kölelik” düzeni kurulduğunu göstermektedir.
Bu bağlamda;
- Digel Tekstil’de çalışan kadın işçilerden, hamilelik haklarını kullanabilmeleri için rahim ultrason görüntüsü istendiği iddiaları Bakanlığınızın bilgisi dahilinde midir? Kişisel verilerin korunması ve hasta mahremiyetine açıkça aykırı olan bu uygulama hakkında bir soruşturma başlatılmış mıdır?
- İşyerinde tuvalet kullanımının mesai başlangıç ve bitiş saatlerinde yasaklandığı, 400 işçi için sadece 2 su sebilinin bulunduğu ve hijyen koşullarının yetersiz olduğu iddialarına yönelik en son ne zaman denetim yapılmıştır?
- TEKSİF Sendikası’nın çoğunluğu sağlamasının ardından işten çıkarılan 15 işçinin durumuyla ilgili Bakanlık müfettişlerince hazırlanan 04.09.2025 tarihli 3300 no’lu raporda, işten çıkarmaların “haksız ve hukuksuz” olduğu tespit edilmesine rağmen, işverenin bu işçileri işe iade etmemesi ve sendikal baskıya devam etmesi karşısında Bakanlığınızın uygulayacağı yaptırımlar nelerdir?
- İşyeri hekiminin, işçileri hastaneye sevk etmek için üretim müdüründen onay almak zorunda bırakıldığı ve iş kazası geçiren işçilerin ambulans çağrılmadan kendi imkanlarıyla hastaneye gönderildiği iddiaları 6331 sayılı İSG Kanunu kapsamında incelenmiş midir?
- Sabahları mesai başlamadan 45 dakika önce fabrikada hazır bulundurulan ancak bu sürenin ücretini alamayan işçilerin uğradığı ücret gaspının tespiti ve iadesi için bir çalışma yapılmakta mıdır?
- Anayasa’nın 51. maddesi ile güvence altına alınan sendikalaşma hakkını kullandığı için baskı gören işçilerin anayasal haklarını korumak adına Digel Tekstil yönetimine yönelik bir idari yaptırım uygulanacak mıdır?
Bir yanıt bırakın